“Uit de taboesfeer op het werk”

Karen is leidinggevende bij TWB Thuiszorg met Aandacht. Na het volgen van een BordjeVol-workshop besloot de organisatie met BordjeVol aan de slag te gaan. Voor cliënten én voor eigen medewerkers die werk en mantelzorg combineren. Samen met Personeelszaken ontwikkelde Karen een succesvolle aanpak.

Aandacht voor mantelzorg binnen TWB
Allereerst bracht een enquête onder de medewerkers in kaart hoeveel mantelzorgers er zijn en of de beschikbare ondersteuning bekend was. Binnen Karens afdeling startte een pilot waarin medewerkers een BordjeVol-gesprek werd aangeboden. Medewerkers konden kiezen of ze dit gesprek wilden voeren met de eigen leidinggevende of met iemand van HR. De vier medewerkers die een gesprek aanvroegen, kozen allen voor de leidinggevende. Karen: “Ik was verrast dat hier verschillende medewerkers bij zaten waarvan ik niet wist dat ze ook mantelzorger zijn. Terwijl we dit onderwerp ook standaard in de jaargesprekken aan de orde stellen. Volgens mij komt dat omdat mensen die zorgen voor hun partner of kind, dit niet als mantelzorg zien.”

Inzicht voor leidinggevende en medewerker
Samen BordjeVol doorlopen gaf enorm veel inzicht – zowel bij de medewerker als bij Karen. Karen: “Je ziet het gewoon gebeuren dat mensen zich stapsgewijs realiseren hoeveel ze eigenlijk te verstouwen hebben. Het effect is zo groot omdat mensen de kaartjes zélf op hun bordje neerleggen. De fysieke beweging, het wikken en wegen, … Je ziet dat mensen meteen aan het denken worden gezet: “Kan dit niet bij iemand anders liggen?” Deelnemers formuleerden aan het einde echt concrete acties voor zichzelf.”

Voorbeelden van acties door Karens medewerkers

• Een vrouw liet niet alleen haar eigen hond uit maar ook die van een hulpbehoevende buurman. Daarmee kon ze alleen nog korte rondjes maken. Haar buurman vond het helemaal niet gek dat ze ermee wilde stoppen. Zij gaat nu met haar hond weer naar haar favoriete park en kwam daar de kleindochter van de buurman met diens hond tegen. Ze had zich onnodig ‘verplicht’ gevoeld.
• Een medewerker deed de zware zorg voor haar moeder nagenoeg alleen. Zij maakte foto’s van haar BordjeVol-resultaten en deelde dit met haar broers. Nu is de zorg veel eerlijker verdeeld. Zij is weer actief geworden in haar fietsclub waardoor ze ook haar sociale netwerk weer opbouwt.
• Een vrouw is weer gaan sporten. Na een tijdje is haar man zelfs mee gaan doen, waardoor zij nu weer iets voor hen samen hebben.
• Een collega heeft een man met een stevige beperking en kinderen die extra aandacht nodig hebben. Zij is met haar man gaan kijken wat hij nog wél kan doen. Hij doet nu online de boodschappen – dat scheelt haar behoorlijk veel tijd en energie én hij voelt ook dat hij meer bijdraagt.
• Een medewerker heeft een autistische partner die alles dat hij aanpakt tot in de puntjes regels. Ook de vakanties. Daar wordt zij kriegel van dus regelt de vakanties zelf. Tijdens het doorlopen van BordjeVol stelde ze zichzelf de vraag waarom ze dat eigenlijk deed. Als ze haar partner de volgende vakantie laat regelen, doet hij dat gewoon op zijn manier en heeft zij een georganiseerde vakantie. Een heel andere benadering!

Relatie mantelzorg en frequent verzuim
Karen deed nog een andere ontdekking: “Ik kwam er mede door de enquête achter dat 70% van onze werkende mantelzorgers tevens frequent kortdurend verzuim heeft. Bijzonder was daarbij dat een aantal van hen tegelijkertijd overuren maakt. Dit bleken medewerkers te zijn met een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Niet alleen in hun thuissituatie maar ook op het werk. Dat is een goed gespreksonderwerp voor mij als leidinggevende. Zo heb ik nu met een medewerker afgesproken dat zij regelmatig een week vrij neemt en dat ik dat met voorrang goedkeur.”

Belangrijk om bespreekbaar te maken
Karen: “Ik ervaar echt een positief effect van het bespreekbaar maken. Het is belangrijk dat medewerkers zich veilig voelen om dit te delen. Ik hoor onder andere van Personeelszaken dat mensen daar nog wel eens terughoudend in zijn: ze zijn bang dat er geen begrip voor is of zelfs dat ze hun baan kwijtraken. Terwijl je als werkgever best veel kunt doen, zoals roosteraanpassingen of het met collega’s bespreekbaar maken. Met BordjeVol halen we het uit de taboesfeer en heb ik als leidinggevende een extra sturingsmechanisme.”

Gebruik maken van de ervaringen van TWB?
Om andere werkgevers op weg te helpen, stelt TWB de enquête onder medewerkers ter beschikking: TWB – Enquete proeftuin mantelzorg.